Bilgi ve iletişim teknolojileri son on yıllarda baş döndürücü bir hızla gelişmiş ve tüm dünya çapında yayılmıştır. Bu durum bir yandan hayatı son derece kolaylaştıran yeni hizmetlerin ve uygulamaların geliştirilmesini sağlamakta, diğer yandan uluslar arası sözleşmelerle garanti altına alınmış haberleşmenin ve mahremiyetin korunması gibi özgürlüklere yönelik riskler ve tehditler ortaya çıkarmaktadır. Yeni teknolojilerin, hizmetlerin ve uygulamaların sağladığı faydalardan herkesin yararlanmasını ve ortaya çıkan riskler ve tehditlerden korunmayı sağlamak üzere uluslar arası, bölgesel ve ulusal düzeyde çalışmalar yapılması gerekmektedir. Bu çerçevede, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Ülkemizi temsil ettiği Uluslararası Telekomünikasyon Birliği ve Ülkemizin tam üyelik müzakereleri yürüttüğü Avrupa Birliği bünyesinde yürütülen çalışmaları da göz önünde bulundurarak, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu başta olmak üzere ilgili mevzuat çerçevesinde Bilgi Teknolojileri alanında kendisine verilen görevleri tam ve doğru olarak yapmak üzere çalışmalar yapmaktadır.

GELECEĞİN MESLEKLERİ

Her geçen gün, adını daha önce duymadığımız yepyeni teknolojilerle, yapay zeka kavramları ile karşılaşıyor ve bu teknolojiden nasibini almış cihazlarla tanışıyoruz. Biz, bu teknoloji ve cihazlarla tanışıp haşır-neşir olurken; bazı meslekler de “Elveda” diyerek bavulunu toplayıp bilinmeze doğru yol alıyor. Öte yandan; bayram ziyaretlerinde “Ne iş yapıyorsun evladım?” sorusunu soran teyzeler, cevap olarak; varlığından haberdar olmadıkları meslekleri daha fazla duyar hale geliyorlar. Tabi, yakın gelecekte daha sık duyacaklarını da söyleyebiliriz.

Gelin, şimdi geleceğin en popüler mesleklerine birlikte göz atalım:

1- Aktüerya Uzmanı:

Aktüer ya da aktüerya uzmanı olarak bilinen bu meslek grubundaki kişiler, finansal açıdan risk değerlendirmesi yapan, buna bağlı çözüm yolları geliştiren ve geliştirdiği önerileri sunarak uzun vadede ortaya çıkabilecek neticeleri analiz eder. Bu değerlendirmeleri yaparken; ölüm, yaralanma, hastalanma, sakatlanma ya da emeklilik gibi durumların yanında hırsızlık, kazalar, deprem, sel ya da yangın gibi afetleri de içine alan bir risk değerlendirmesi yapar. Risk analizi sonucunda ise finansal kayıpları engelleme ya da en aza indirme yolunda bazı adımlar atılmasını sağlar.

2- Epidemiyolog:

Epidemiyologlar, içinde bulunulan toplumda ortaya çıkabilecek hastalıkların yanında, buna bağlı sağlık koşulları ve kazaların araştırma sürecini başından sonuna kadar yürüten kişilerdir. Çalışma esnasında olayın görülme sıklığı, yeri ve şekli gibi birçok kıstası kullanarak analiz yaparlar. Bu analiz sonucunda elde edilen bilgiler ışığında yeni önlemler alınmasına ve yol haritası oluşturulmasına katkı sunarlar.

3- Mobil Uygulama ve Oyun Geliştiricisi:

Bu meslek grubunda yer alanları artık hayatımızda daha sık görüyoruz ama çok daha fazla göreceğimizi de söylemek mümkün. Mobil uygulama ya da oyun geliştirenler; alışverişten oyuna, güvenlikten bankacılık işlemlerine, sağlıktan müzik dinlemeye kadar birçok farklı alanda hizmet sağlarlar.

4- Finansal Yönetici:

Finans yöneticiler, adı üstünde; finansal işlemlerin hazırlanması ve yönetilmesi süreçlerinde uzmandır. Bir şirket ya da kurumun finansal süreçlerini yöneten çalışanın, şirket açısından önemi büyüktür. Finans sektörünün gelecekte çok daha büyük bir hale geleceğini hesaba katarsak finansal yöneticilerin de aranan insanlar olacağını söyleyebiliriz.

5- Endüstriyel Veri Bilimci:

Endüstriyel anlamda verilerin toparlanması ve bu veriler ışığında analizler yapılmasını, üretim süreçlerinin daha doğru ve nitelikli yönetilmesini olanaklı kılan endüstriyel veri bilimciler; özellikle online alışverişin yükselmesi sebebiyle geleceğin popüler meslekleri içinde yer alacaklar.

6- Robot Koordinasyon Uzmanı:

Günümüzde, üretim süreçlerinde robotlar kullanılıyor ve robot kullanım oranı günden güne artıyor. Dolayısıyla robotlar, yepyeni mesleklerle tanışmamıza neden olacak. Geleceğin meslekleri arasında en popüler olacaklardan biri ise robot koordinasyon uzmanıdır. Bu uzmanlar, robotların onarımlarını ve bakımının yanında etkili çalışma prensiplerini gözden geçirirler. Böylece robotlara yepyeni beceriler kazandırılabilmektedir.

7- IoT Uzmanı:

Nesnelerin interneti olarak bilinen kavramdan haberiniz var mı? IoT olarak kısaltılan bu kavram, etrafımızdaki neredeyse bütün her şeyin internete bağlı olarak işlem görmesini ifade ediyor. Yani, akıllı binalarda yer alan klimalar, alarm sistemleri, güvenlik kameraları ve diğer birçok şey, nesnelerin interneti için başlangıç aşaması. Yakın gelecekte bütün elektronik aygıtları, uzaktan bile olsa internet bağlantısı sayesinde yönetebileceğiz. Dolayısıyla bu alanda çalışacak yetişmiş insanlara ihtiyaç olacak

8- Veri Dedektifi:

Veri dedektifleri, nesnelerin interneti adı verilen teknolojiden ve internet ağlarından elde edilen bilgileri çözümleyerek ilgili kişi ya da kurumlara aktaracak. Çeşitli şirketler, doğru pazarı analiz edebilmek için bu teknolojiden yararlanıyor ve ürün ya da hizmet satışı için buna hatırı sayılır zaman ve para harcıyorlar. İşte veri dedektifliği sayesinde harcanan zaman ve parada tasarrufa gidilebileceğinden bu mesleği geleceğin meslekleri arasında yer alacağını söyleyebiliriz.

9- Veri Güvenliği Uzmanı:

Ebeveynler; hem kendilerini hem de çocuklarını internet ve teknolojinin beraberinde getirdiği istenmeyen sonuçlara karşı korumak için, gelecekte daha çok çaba sarf edecekler. Yakın gelecekte daha sık siber saldırı ifadesini duyacağımıza inanılıyor. Bu tip saldırılar için önleyici çalışmalar yapmak, önemli bilgileri gizlemek ya da gerekli görüldüğü koşullarda ortadan kaldırmak veri güvenliği uzmanlarının işi olacak.

10- Akıllı Şehir Uzmanı:

Akıllı evler kadar, akıllı şehirler de artık hayatımızın merkezine yerleşmek üzere. Gelecekte, şehirlerin, sayıları milyonları bulan sensörler (alıcılar) ile donatılması bekleniyor. Bu sensörler elektrik, internet, su, doğalgaz, atık gibi birçok işlem için kullanılacak. Dolayısıyla olası arızalarda görsel zeka yönünden şanslı olan akıllı şehir uzmanlarına büyük görev düşecek.

11- Yapay Zeka Uzmanı:

Yapay zeka, sizi korkutmasın! Yakın gelecekte sağlık, teknoloji, üretim gibi alanlar başta olmak üzere birçok farklı yerde yapay zekanın nimetlerinden faydalanmaya başlayacağız. Buna bağlı olarak da yapay zeka alanında uzmanlara ihtiyaç olacak.

12- İklim (Hava Durumu Kontrol) Mühendisi:

Çeşitli faktörlere bağlı olarak meydana gelen iklim felaketleri; seller, kuraklıklar ve orman yangınları sebebiyle iklim bilimine olan ihtiyaç artıyor. Hava durumunu ve iklimleri inceleyen, buna bağlı çözüm yolları üreten iklim biliminin önemi bu tip felaketlerle iyice anlaşılmaya başlandı. Dolayısıyla hava durumu kontrol mühendisliği de yeni çağın en popüler meslekleri ya da bir başka deyişle geleceğin meslekleri arasında yerini çoktan aldı bile. Küresel ısınmanın olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak ya da hafifletmek için hava durumu kontrol mühendislerine tüm insanlığın ihtiyacı olacak.

13- Sentetik Biyoloji Uzmanı:

Dünyada en önemli besin maddelerinden biri kırmızı et, beyaz et ve balık. Bunların sınırlı kaynaklar olduğunu düşünürsek beslenme zincirinde insanlığı ne derece büyük bir tehlikenin beklediğini de az çok tahmin edebiliriz. Sentetik biyoloji alanında faaliyet gösteren uzmanlar, laboratuvar koşullarında yapay et üretebiliyor. Böylece herhangi bir hayvanın öldürülmesine de gerek kalmıyor. Her geçen gün vegan ve vejetaryen sayısının hızla arttığını da hesaba katarsak sentetik biyoloji uzmanlığının ne kadar revaçta olacağını net olarak görebiliriz. Üstelik et üretimi, işin sadece küçük bir kısmı. Bu bilim dalı sayesinde uzmanlar, birçok canlı organizmayı yapay yollarla üretebiliyor olacak.

14- Gelecekte Popüler Olacak Diğer Meslekler:

En çok para kazandıracak ya da popüler olacak mesleklerin hepsini net olarak saptayabilmek pek mümkün görünmüyor ancak, bazı meslek gruplarının bu alanda yükseleceğini net olarak ifade edebiliriz. Şimdi gelin, geleceğin popüler meslekleri olacağı düşünülen iş kollarına biraz daha göz atalım:

• Genetik Uzmanı
• Robot Mühendisi/Teknisyeni
• 3D Yazıcı Uzmanı/Mühendisi
• Giyilebilir Teknoloji Tasarımcısı
• Veri Analizi Uzmanı
• Geriatri Uzmanı
• Gerontoloji Uzmanı
• Dijital Yol Denetleyicisi
• Alternatif Enerji Mühendisi/Teknisyeni
• Yazılım Geliştirici
• Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı
• Dijital İçerik Uzmanı
• Bilgi Güvenliği Analisti
• Biyomedikal Mühendisi
• Dijital Rehabilitasyon Uzmanı
• Blokchain Geliştiricisi
• Drone Pilotu
• Akıllı Bina Uzmanı
• AR (Artırılmış Gerçeklik) Geliştiricisi
• Kişisel Marka Danışmanı
• Kentsel Tarım Uzmanı
• Etik Uzmanı
• VR (Sanal Gerçeklik) Geliştiricisi/Tasarımcısı
• UX (Kullanıcı Deneyimi) Tasarımcısı

Geleceğin En Popüler ve Kazançlı Meslekleri?

Siber güvenlik, yapay zeka, 3D animasyon, veri madenciliği, nanoteknoloji… Bu kavramlar size yabancı gelebilir ama çocuğunuz için en popüler kavramlar arasında yer alacağını söyleyebiliriz. Hatta YÖK (Yükseköğretim Kurulu); büyük veri, veri madenciliği ve yapay zeka alanlarında lisans ve önlisans bölümlerininin açılacağını duyurdu.

Big Data (Büyük Veri) Nedir?

Büyük veri, artan hacimlerde ve her zamankinden daha yüksek hıza ulaşan daha fazla çeşitlilik içeren verilerdir. Üç Vs olarak bilinir.

Basitçe söylemek gerekirse, büyük veri (big data), özellikle yeni veri kaynaklarından daha büyük, daha karmaşık veri kümeleridir. Bu veri setleri o kadar hacimlidir ki, geleneksel veri işleme yazılımı bunları yönetemez. Ancak bu büyük hacimli veriler, daha önce başaramayacağınız iş problemlerini çözmek için kullanılabilir.

Big data için birçok tanım olsa da, büyük verilerin genellikle “3 V’s” (Volume Variety Velocity) olarak bilinen kavramını içerir:

Volume (Hacim): Terabayttan petabaytlara kadar olan veri aralıkları.

Variety (Çeşitlilik): Çok çeşitli kaynaklardan ve biçimlerden veri içerir (ör; Web günlükleri, sosyal medya etkileşimleri, e-ticaret ve çevrimiçi işlemler, finansal işlemler, vb.)

Velocity (Hız): Giderek artan bir şekilde, işletmelerin zaman verilerinin üretilmesinden, kullanıcılara uygulanabilecek zamana kadar içgörüler sunulmaktadır. Bu nedenle, verilerin nispeten kısa pencerelerde toplanması, saklanması, işlenmesi ve analiz edilmesi gerekir – günlükten gerçek zamana kadar.

Big Data Nasıl Çalışır?

Big Data, herhangi bir şey ya da herhangi bir durum hakkında ne kadar çok şey bildiğinizle ilgili olarak, daha güvenilir bir şekilde yeni kavrayışlar kazanabileceğinizi ve gelecekte ne olacağı konusunda tahminlerde bulunabileceğinizi ilke edinir.

Daha fazla veri noktasını karşılaştırarak, ilişkiler önceden gizlenmiş olarak ortaya çıkmaya başlar ve bu ilişkiler öğrenmemizi ve daha akıllı kararlar almamızı sağlar. En yaygın olarak, bu, toplayabileceğimiz verilere dayanarak yapı modelleri içeren bir işlemle yapılır ve daha sonra simülasyonlar çalıştırır, her seferinde veri noktalarının değerini değiştirir ve sonuçlarımızı nasıl etkilediğini izler.

Bu süreç otomatiktir – günümüzün gelişmiş analitik teknolojisi milyonlarca simülasyonu çalıştırarak, üzerinde çalıştığı problemi çözmeye yardımcı olan bir model veya bir kavrayış bulana kadar tüm olası değişkenleri ayarlayacaktır.

Nispeten yakın zamana kadar, veriler elektronik tablolar veya veritabanları ile sınırlıydı – ve hepsi çok düzenliydi. Ancak, depolama ve analitik alanındaki ilerlemeler, birçok farklı türde veriyi yakalayabildiğimiz, depolayabildiğimiz ve çalışabileceğimiz anlamına gelir. Sonuç olarak, “veri” artık veritabanlarından fotoğraflara, videolara, ses kayıtlarına, yazılı metin ve sensör verilerine kadar her şeyi ifade edebilir.

Tüm bu karmaşık verileri anlamak için, büyük veri projeleri genellikle yapay zeka ve makine öğrenimini içeren en son analitiği kullanır.

Büyük Veri Nasıl Kullanılır?

Büyük Veri; sürekli büyüyen sensör bilgisi, fotoğraflar, metin, ses, video ve artık verileri birkaç yıl önce bile mümkün olmayan şekillerde kullanabileceğimiz anlamına geliyor. Bu, neredeyse her sektörde iş dünyasında devrim yaratan bir çağın başlangıcını da ifade ediyor. Şirketler artık müşterilerin belirli segmentlerini ne zaman satın almak isteyeceklerini bu sayede bilebiliyor. Big data ayrıca şirketlerin operasyonlarını çok daha verimli bir şekilde yürütmelerine yardımcı oluyor.

İş dışında bile big data projeleri, dünyamızı çeşitli şekillerde değiştirmeye yardımcı oluyor:

Sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi: Veriye dayalı tıp, hastalığın erken teşhisinde ve yeni ilaçların geliştirilmesinde yardımcı olabilecek çok sayıda tıbbi kayıt ve görüntülerin analizini içerir.

Doğal ve insan kaynaklı felaketleri tahmin etmek ve yanıtlamak: Deprem verileri, depremlerin bir sonraki aşamada muhtemel olduğunu tahmin etmek için analiz edilebilir ve insan davranış kalıpları, kuruluşların hayatta kalanlara ne yapabileceğine dair bilgileri edinmesine yardımcı olur. Ayrıca Büyük Veri teknolojisi, mültecilerin dünyadaki savaş alanlarından uzakta akışını izlemek ve korumak için de kullanılır.

Suçun önlenmesi: Polis güçleri, kaynakları daha verimli bir şekilde dağıtmak ve ihtiyaç duyulduğunda caydırıcı olmak için kendi istihbaratı ve kamu veri setlerine dayanan veri güdümlü stratejileri giderek daha fazla benimsiyor.

YAPAY ZEKA VE GELECEKTEKİ MESLEĞİM

“Yapay zeka ve robotlar, işimizi elimizden alacak” diye düşünenlere iyi bir haberimiz var. Uzmanlar, yakın gelecekte bunun gerçekleşme ihtimalinin yok denecek kadar az olduğunu belirtiyor fakat çağın gelişmelerini takip etmezsek durum bizim açımızdan hiç iç açıcı olmayabilir.

Ülkemizdeki iş kollarında gerekli olan temel yetenek ve yetkinliklerin % 41’lik bir kısmının 2020’den sonra değişime uğrayacağına inanılıyor. Ayrıca yaygın bir kanıya göre; şu anda 7 yaşına kadar olan çocukların ileride çalışacakları mesleklerin en az yarısı henüz ortaya çıkmadı. Bu da demek oluyor ki, meslekler de büyük bir değişimden geçecek. Dolayısıyla yeni ve popüler mesleklerin neler olacağına geniş çerçeveli bir bakış atma zamanı geldi.

Ben bir sınıf öğretmeni olarak;

Çocukların, geleceğin mesleklerine adapte olabilmesi için ezbere bilgiler artık yeterli değil. Yeni meslekler için çocuklara kazandırılması gereken başlıca beceriler, analitik düşünme, problem çözme ve öğrenebilmeyi öğrenmedir.

Bu yüzden ilkokul çocuklarına geleceğin mesleklerine yönelik ve yapay zeka ile ilgili bilgiler verilmelidir. Bende geleceğin sınıf öğretmeni olarak bu durumda öğrencilerime gerekli bilgileri sınıf içerisinde bazı sunumlarla aktarmayı hedefliyorum. Yani belli bir süre daha öğretmenlik mesleğinin kaybolacağını düşünmüyorum. Çünkü yapay zekanın hayatımıza girmesi ve uygulanması uzun bir süreçtir. Bu durumdan ise bizler değil belki de bizim öğrencilerimiz etkilenecektir.